1. Tài khoản định danh điện tử là gì?
Tài khoản định danh điện tử là tập hợp gồm tên đăng nhập (chính là mã số định danh cá nhân của công dân), mật khẩu (được gửi qua tin nhắn SMS cho mỗi cá nhân) hoặc hình thức xác thực khác được tạo lập bởi hệ thống định danh và xác thực điện tử của Bộ Công an. Tài khoản này được quản lý và xác thực trên ứng dụng định danh điện tử quốc gia VNeID, do Bộ Công an phát triển.
Người chưa có Căn cước công dân sẽ đăng ký tài khoản định danh điện tử khi làm căn cước mới. Tài khoản này chỉ cấp cho những người có nhu cầu đăng ký.
Công dân Việt Nam từ đủ 14 tuổi trở lên, người nước ngoài từ đủ 14 tuổi trở lên nhập cảnh Việt Nam hoặc tổ chức hoạt động tại Việt Nam sẽ được cấp tài khoản định danh điện tử. Trường hợp chưa đủ 14 tuổi sẽ được đăng ký theo tài khoản định danh của cha, mẹ hoặc người giám hộ.
Còn đối với tổ chức, danh tính điện tử gồm: Mã định danh điện tử của tổ chức, tên tổ chức gồm viết tắt và tên tiếng nước ngoài, ngày, tháng, năm thành lập, địa chỉ trụ sở chính, họ và tên người đại diện theo pháp luật hoặc người đứng đầu tổ chức.
Khi đăng ký và được nhà quản lý xác thực thành công, công dân truy cập ứng dụng VNeID sẽ hiện ra các thông tin như thẻ Căn cước công dân và các loại giấy tờ tuỳ thân đã được đồng bộ như giấy phép lái xe, đăng ký xe, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội...
Ngoài ra, khi đăng ký tài khoản ở mức độ 2, thông tin trên thẻ căn cước công dân gắn chip sẽ được tích hợp, tạo thành một thẻ căn cước công dân điện tử.
2. Tài khoản định danh điện tử có lợi ích gì?
Theo Nghị định 59/2022/NĐ-CP ngày 05/9/2022 của Chính phủ quy định về định danh và xác thực điện tử, từ 20/10/2022 người dân có thể dùng thông tin định danh điện tử để chứng minh nhân thân, thay cho thẻ căn cước công dân gắn chip bản cứng.
Khi đăng ký định danh điện tử người dân sẽ được hưởng những lợi ích sau:
Thứ nhất, tài khoản định danh điện tử tạo công cụ giúp người dân có thể thực hiện các giao dịch trên môi trường điện tử, đảm bảo tin cậy, chính xác, nhanh chóng, đơn giản, tiết kiệm, hiệu quả thay cho việc thực hiện các giao dịch với phương pháp truyền thống (dùng giấy tờ tùy thân, gặp mặt trực tiếp,…).
Ngoài ra, khi sử dụng dịch vụ công, người dân cũng không cần phải điền các thông tin cá nhân do thông tin đã được lưu sẵn trong tài khoản định danh, giúp quá trình thực hiện diễn ra nhanh hơn rất nhiều.
Thứ hai, đối với người dân sử dụng tài khoản định danh điện tử thì công dân đó có thể cung cấp, chia sẻ thông tin của mình với các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp thông qua quét mã QR code hoặc giải pháp kỹ thuật khác khi hệ thống của cơ quan, tổ chức và doanh nghiệp đủ điều kiện kết nối với hệ thống định danh điện tử.
Thứ ba, tài khoản định danh điện tử có thể tích hợp toàn bộ các giấy tờ vào tài khoản định danh điện tử giúp công dân giảm thiểu các giấy tờ như giấy phép lái xe, căn cước công dân, bảo hiểm y tế,...
Khi sử dụng dịch vụ công, người dân chỉ cần sử dụng ứng dụng định danh điện tử quốc gia là có thể đảm bảo các thông tin về giấy tờ đã được tích hợp đầy đủ hiệu lực pháp lý để sử dụng thay thế giấy tờ vật lý truyền thống cũng như sử dụng trên môi trường điện tử.
Thứ tư, công dân đó có thể thực hiện các giao dịch tài chính qua tài khoản định danh điện tử khi thực hiện thanh toán ở nhiều nền tảng khác nhau như: Dịch vụ công, dịch vụ thương mại điện tử, nền tảng thanh toán điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt.
Ngoài ra, tài khoản định danh cũng có thể thay thế các loại giấy tờ của công dân trong các giao dịch điện tử.
Thứ năm, bảo mật thông tin công dân, không thể giả mạo, chính xác và duy nhất do thông tin được xác thực từ Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư là dữ liệu gốc được Chính phủ giao cho Bộ Công an quản lý. Vì vậy, người dân sẽ có thể giao dịch mọi lúc mọi nơi, vô cùng tiện lợi mà không sợ bị lộ, lọt thông tin trong quá trình sử dụng.
3. Tài khoản định danh điện tử gồm những giấy tờ gì?
Căn cước công dân gắn chip: Tài khoản định danh điện tử có thể dùng thay Căn cước công dân gắn chip khi thực hiện nhiều thủ tục hành chính.
Thẻ bảo hiểm y tế: Thay thế thẻ Bảo hiểm y tế cứng, vật lý.
Thông tin hiển thị của thẻ Bảo hiểm y tế trên ứng dụng VNeID sẽ được xác thực và truy xuất từ cơ sở dữ liệu Bảo hiểm y tế Việt Nam, giúp công dân có thể sử dụng khi khám chữa bệnh, thanh toán bảo hiểm, không cần trình thẻ Bảo hiểm y tế truyền thống.
Thông tin đăng ký xe, giấy phép lái xe: Các thông tin hạng Giấy phép lái xe, đăng ký xe trên VNeID được liên thông, xác thực với cơ sở dữ liệu về giao thông vận tải. Người dân và cơ quan chức năng có thể sử dụng khi thực hiện các thủ tục liên quan đến cấp mới, cấp đổi, cấp lại Giấy phép lái xe.
Thông tin về người phụ thuộc, người giám hộ. Thông qua tài khoản định danh điện tử, công dân khai báo lưu trú mà không phải liên hệ qua cơ quan công an.
4. Cách đăng ký tài khoản định danh điện tử?
Đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 1 qua ứng dụng VNelD đối với người đã có căn cước công dân gắn chip:
Bước 1: Sử dụng thiết bị di động cài ứng dụng VNelD.
Bước 2: Truy cập VNelD, nhập số định danh cá nhân, số điện thoại hoặc thư điện tử; cung cấp các thông tin theo hướng dẫn trên ứng dụng, thu nhận ảnh chân dung và gửi yêu cầu đề nghị cấp tài khoản.
Bước 3: Cơ quan quản lý định danh điện tử thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua VNelD, tin nhắn SMS hoặc thư điện tử.
Đăng ký tài khoản định danh điện tử mức độ 2 (đối với công dân đã có căn cước công dân gắn chip):
Bước 1: Công dân đến công an xã, phường, thị trấn hoặc nơi làm thủ tục cấp căn cước công dân để làm thủ tục cấp tài khoản định danh điện tử; thực hiện theo hướng dẫn của cán bộ công an.
Bước 2: Cán bộ chức năng nhập thông tin công dân cung cấp vào hệ thống định danh và xác thực điện tử; chụp ảnh chân dung, lấy mẫu vân tay của công dân để xác thực với cơ sở dữ liệu căn cước công dân và khẳng định sự đồng ý đăng ký tạo tài khoản định danh.
Bước 3: Cơ quan quản lý định danh điện tử thông báo kết quả đăng ký tài khoản qua VNelD, tin nhắn SMS hoặc thư điện tử.
Trường hợp công dân chưa có thẻ căn cước công dân gắn chip, cơ quan công an sẽ tiến hành cấp tài khoản định danh điện tử mức độ 2 cùng với cấp thẻ căn cước công dân.